با یاد ونام خدا
قافیه وردیف
ردیف : کلمه یا کلماتی که عینا درانتهای مصراع یا بیت تکرار شوند.
قافیه : حرف یا حروفی که در انتهای مصراع یا بیت تکرار شوند.
مثال 1:
یوسف گـمگشـته بازآید به کنعان غم مخور کلبه ی احزان شود روزی گلستان غم مخور
در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم سرزنشها گرکند خـار مـغـیـلـان غـم مـخـور
غم مخور = ردیف ان = قافیه
مثال 2 :
کـوچـه هـای مـدیـنـه مـی دانند که تویی مهربانترین عابـِِر
توکه تا می رسی به رهگذران برلبت می شود گلی ظاهـِر
ـِر = قافیه
مثال 3 :
یکی روبهی دید بی دست و پای فـرومـانـد در لـطف و صـنع خدای
که چون زندگانی به سر می برَد بدین دست و پای از کجا می خورَد
ای = قافیه
** در رباعی ها هم به همین شکل است:
1- گاهی در انتهای چهار مصراع می آید مانند:
از دی که گذشت هیچ ازو یاد مکن فـردا کـه نـیـامـده است فـریاد مکن
بـر نـامـده و گـذشـتـه بـنـیـاد مـکـن حالی خوش باش و عمر برباد مکن
درکـارگه کوزه گری رفتم دوش دیـدم دوهــزار کـوزه گـویـا و خـمـوش
ناگاه یکی کوزه برآورد خروش کو کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش
2- گاهی در انتها مصراع اول و انتهای بیت ها می آید مانند:
به قـبرستان گـذرکردم صباحی شـنـیـدم نـاله و افـغـان و آهـی
شنیدم کَلّه ای با خاک می گفت که این دنیا نمی ارزد به کـاهی
موفّق باشید
این مطلب مربوط به صفحه ی 32 کتاب فارسی بخوانیم است.