قافیه و ردیف

با یاد ونام خدا

قافیه وردیف

ردیف :  کلمه یا کلماتی که عینا درانتهای مصراع یا بیت تکرار شوند.

قافیه : حرف یا حروفی که در انتهای مصراع یا بیت تکرار شوند.

مثال 1:

یوسف گـمگشـته بازآید به کنعان غم مخور   کلبه ی احزان شود روزی گلستان غم مخور

در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم    سرزنشها گرکند خـار مـغـیـلـان غـم مـخـور

غم مخور = ردیف      ان = قافیه

مثال 2 :

کـوچـه هـای مـدیـنـه مـی دانند    که تویی مهربانترین عابـِِر

توکه تا می رسی به رهگذران    برلبت می شود گلی ظاهـِر

ـِر = قافیه

مثال 3 :

یکی روبهی دید بی دست و پای    فـرومـانـد در لـطف و صـنع خدای

که چون زندگانی به سر می برَد    بدین دست و پای از کجا می خورَد

ای = قافیه

** در رباعی ها هم به همین شکل است:

1- گاهی در انتهای چهار مصراع می آید مانند:

از دی که گذشت هیچ ازو یاد مکن    فـردا کـه نـیـامـده است فـریاد مکن

بـر نـامـده و گـذشـتـه بـنـیـاد مـکـن    حالی خوش باش و عمر برباد مکن

درکـارگه کوزه گری رفتم دوش     دیـدم دوهــزار کـوزه گـویـا و خـمـوش

ناگاه یکی کوزه برآورد خروش     کو کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش

2- گاهی در انتها مصراع اول و انتهای بیت ها می آید مانند:

به قـبرستان گـذرکردم صباحی     شـنـیـدم نـاله و افـغـان و آهـی

شنیدم کَلّه ای با خاک می گفت    که این دنیا نمی ارزد به کـاهی

                                               موفّق باشید

  این مطلب مربوط به صفحه ی 32 کتاب فارسی بخوانیم است.